Rapport werkgroep Vrijwilligerswerk en Duiken aangeboden aan Tweede Kamer

Eind juni heeft de demissionair Staatsecretaris Nobel (SZW) het eindrapport van de werkgroep “Vrijwilligerswerk en Duiken” aangeboden aan de Tweede Kamer. Dit rapport is tot stand gekomen onder voorzitterschap van Marstrat partner Adriaen Winckers. Het bevat concrete voorstellen om de huidige duikregelgeving beter te laten aansluiten op de praktijk van sportduikers die vrijwilligerswerk verrichten en wetenschappelijke duikers. Hiermee wordt een stap gezet naar werkbare en veilige duikregelgeving voor vrijwilligers en wetenschappers.

De huidige wet- en regelgeving voor arbeid onder overdruk stamt uit de 80-er jaren en is sterk gericht op beroepsduiken. Voor sportduikers en wetenschappelijke duikers — waaronder studenten die onderwateronderzoek uitvoeren — bleken de regels moeilijk uitvoerbaar. Dit leidde tot juridische knelpunten, waaronder een rechtszaak van Stichting Signi tegen de overheid, die uiteindelijk aanleiding gaf tot Kamervragen en de motie Strolenberg en Van Dijk (Kamerstuk 25883, nr. 474). In deze motie werd opgeroepen tot verbetering van de regelgeving voor deze groepen duikers.

Naar aanleiding de motie is op verzoek van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) door de Stichting Werken onder Overdruk (SWOD) in 2023 een werkgroep opgezet. Deze werkgroep is opgezet met alle betrokkenen uit de sector:

• de beroepsduikwereld vertegenwoordigd door de Nederlandse Associatie van Duikondernemingen (NADO), brandweer en defensie;
• de sportduikers vertegenwoordigd door de Nederlandse Onderwatersport Bond (NOB); en
• de wetenschappelijke duikers vertegenwoordigd door het Dutch National Scientific Diving Committee (DNSDC).

Richtinggevend advies

SWOD heeft Adriaen Winckers benaderd om het voorzitterschap van deze werkgroep te voeren, inclusief de redactievoering over de rapportages. Eind 2023 leverde de werkgroep het eerste richtinggevend advies op, welke door het ministerie positief werd ontvangen. Op basis hiervan is begin 2024 de werkgroep doorgegaan met het uitwerken van dit advies in concrete voorstellen om wet- en regelgeving aan te passen.

Het nu aangeboden rapport bevat een reeks voorstellen tot aanpassing van het Arbeidsomstandig-hedenbesluit, de Arbeidsomstandighedenregeling en de Arbocatalogus voor duikarbeid. Dit rapport is in mei dit jaar opgeleverd en nu dus aan de Tweede Kamer aangeboden. Centraal staat een risico-georiënteerde benadering: de aard en het risico van de werkzaamheden staan centraal, ongeacht of het om een vrijwilliger, student of beroepsduiker gaat. Daarnaast wordt waar mogelijk aangesloten bij bestaande normen en veiligheidsstandaarden in de sportduik- en wetenschapsgemeenschap.

In zijn dankbrief sprak de staatssecretaris zijn waardering uit voor het werk van de werkgroep :

“Het is een bijzondere prestatie van de projectgroep en haar voorzitter dat het is gelukt bruikbare voorstellen te ontwikkelen die door alle organisaties die aan de adviesvoorbereiding hebben deelgenomen worden gedragen. En dat niet alleen, de projectgroep is er ook in geslaagd een systematiek te hanteren waarbij de oplossingen volledig risico georiënteerd zijn. Verder wordt daarbij zoveel mogelijk gebruik gemaakt van al bestaande normen en standaarden in de sportduikwereld en de wereld van de wetenschappelijke duikers. Dat draagt bij aan het verminderen van de regeldruk.”

De verwachting is dat de voorstellen de komende tijd, in overleg met SWOD en de betrokken partijen, verder worden uitgewerkt tot wijzigingen in wet- en regelgeving. Doel is om medio 2026 tot implementatie te komen. Hiermee komt er ruimte voor verantwoorde, veilige én uitvoerbare duikarbeid voor vrijwilligers en wetenschappelijke duikers in Nederland.

Photo credit: WUR/Erik Wurtz