Wat is de positie van de superjachtbouw in de brede maritieme sector? Hein Velema, partner van Marstrat, en Jan-Bart Verkuyl, CEO Royal van Lent (Feadship) blikken kort terug én vooruit.

MARSTRAT IN GESPREK MET Jan-Bart Verkuyl (Feadship)

Feadship bouwt – op verzoek van klanten – steeds grotere jachten: de lengte is in de afgelopen tien jaar verdubbeld, het volume zelfs vervijfvoudigd. De toegenomen complexiteit in de engineering en bouw vraagt nog meer om een professionele en efficiënte organisatie die jachten winstgevend kan bouwen. Een andere belangrijke ontwikkeling van het afgelopen decennium is verduurzaming. Feadship heeft een ambitieus doel: in 2030 moeten alle nieuw gebouwde jachten uitstootvrij zijn.

Jan-Bart Verkuyl, CEO Royal van Lent (Feadship), kan met trots zeggen dat de superjachtbouw is uitgegroeid tot de grootste sector in de maritieme maakindustrie, groter dan de offshore en de baggerindustrie. De economische en innovatieve waarde van de superjachtbouw wordt echter vaak onderschat, door de brede sector en de overheid. Het imago helpt niet, stelt Verkuyl. ‘Ik hoor nog vaak dat wij jongens zijn die drijvende paleizen bouwen voor de rijksten der aarde.’

Hein Velema, partner van Marstrat, stelt dat de superjachtbouw lange tijd een eigen positie innam in de maritieme sector. Hij ziet wel een kentering. ‘De bouwers van superjachten worden meer serieus genomen. Qua omzet is de jachtbouw het grootste segment in de Nederlandse scheepsbouw. Maar dat niet alleen: de sector draagt bij aan de innovatiekracht van de brede maritieme sector.’

Formule 1 van de maakindustrie

Dat beaamt Verkuyl. Volgens hem is Feadship de Formule 1 van de maritieme maakindustrie. Innovaties in design (zoals meer glas in het jacht om dicht bij het water te zijn) en in verduurzaming (varen op waterstof) komen uit de koker van de superjachtbouwer. Daarmee helpt Feadship – dat elk jacht als prototype bouwt – de brede maritieme sector vooruit. ‘We zijn een proeftuin van nieuwe technologie. Wij bouwen in grote volumes, daardoor kunnen we meer investeren in innovaties. Andere bedrijven liften mee.’

Een voorbeeld: in Noorwegen varen twee ferry’s op waterstof, met dank aan de techniek die Feadship voor een jacht ontwikkelde. ‘We willen verduurzamen met een schone vloot. In 2025 leverden we onze eerste jacht af voortgedreven door waterstof. We hebben voor deze techniek niet alle kennis in huis. We regisseren die ontwikkeling wel door een programma met meerdere partners op touw te zetten. Die innovatie, en de lessen die wij leren, komt de brede maritieme sector ten goede. Je hebt daarvoor de goede houding nodig: dat je elkaar successen gunt.’

Samenwerking werven

Volgens Verkuyl biedt goede samenwerking in de sector meer kansen. Zo zouden werven in de superjachtbouw kunnen samenwerken om technische innovaties toe te passen. Een voorbeeld. ‘Er is een motor ontwikkeld die zowel op diesel als op methanol kan varen. Die motor moet voor onze jachten worden aangepast. Voor een motorleverancier is het niet interessant dat alleen voor Feadship te doen. Als we als werven samen optrekken, kunnen we het de leverancier wel vragen de motor aan te passen.’

Investeren in vakmensen

Verkuyl stelt dat Feadship niet alleen in technologische innovaties investeert, maar ook in de kennis en ontwikkeling van 2500 medewerkers. De superjachtbouwer heeft een eigen Academy. ‘Dat vergeten mensen vaak die roepen dat wij alleen drijvende paleizen voor de rijken bouwen. We bieden in ons land veel werkgelegenheid en steken veel energie in de ontwikkeling van onze vakmensen. Dat vinden wij heel belangrijk: we willen elke droom van een klant kunnen bouwen. En ja, daar profiteert de brede sector van. Onze mensen stappen over naar andere banen in de sector.’
Volgens Velema van Marstrat draagt de superjachtbouw op deze manier bij aan een gezond maritiem cluster. Bedrijven in de maritieme sector zitten altijd te springen om goed opgeleide vakmensen. ‘Een bedrijf als Feadship speelt een actieve rol in het opleiden van die mensen. Dat is waardevol, voor de héle sector.’

Samenwerking is een belangrijk thema, in Nederland, maar ook over de grenzen. Als lid van de internationale maritieme brancheorganisatie SYBAss werkt Feadship samen met andere Nederlandse en Europese jachtbouwers. De activiteiten zijn niet concurrerend voor de bedrijven onderling. Verkuyl: ‘Zo staan we samen voor goede regelgeving voor de superjachtbouw en maken we samen goede afspraken tijdens beurzen. Samenwerking op het gebied van technische innovaties met andere segmenten in het maritieme cluster gebeurt niet of mondjesmaat. Daar liggen wat mij betreft kansen.’

Subsidies voor innovaties

In Nederland zou de superjachtbouw – met steun van brancheorganisatie NMT-IRO – meer een vuist moeten maken tegen de overheid, vindt Verkuyl. Daar is Velema het roerend mee eens. Opvallend genoeg kan de superjachtbouw – die een grote bijdrage aan de maritieme sector en de Nederlandse economie levert – nauwelijks of geen gebruikmaken van subsidies en regelingen voor innovaties. Verkuyl: ‘Wellicht dat het hardnekkige imago ons hierin ook parten speelt. Het sentiment dat bij de overheid leeft, is niet terecht. We versterken juist de hele sector en laten kansen voor de brede maritieme sector liggen.’

Boodschap

De boodschap van Verkuyl van Feadship aan de sector en de overheid is duidelijk. Erken de waarde van de superjachtbouw. Benut het volume en de innovatieve kracht van de superjachtbouwers en werk beter samen. ‘Zodat de hele sector meer rendabel wordt. De Nederlandse maritieme industrie verdient dat.’ Velema van Marstrat benadrukt nog eens: ‘Het belang van de superjachtbouw wordt nog te vaak onderschat. Daarmee missen we kansen om de hele sector te versterken.’

Photo credit: Feadship

De gemeente Rotterdam zet zich in om de regionale maritieme maakindustrie versterken. Mede hierdoor is zijn nauw betrokken bij de arbeidsmarktuitdagingen en het Rotterdamse arbeidsaanbod.Vanuit dat perspectief wil de gemeente informatie verzamelen welke kansen bedrijven zien om arbeidsmarkttekorten op te lossen door doelgroepen met een afstand tot de arbeidsmarkt te betrekken. Om hier inzicht in te verkrijgen heeft Marstrat afgelopen november een marktconsultatie uitgevoerd.

In opdracht van de gemeente is het huidige en toekomstige arbeidsmarktperspectief onderzocht. Daarnaast heeft Marstrat gekeken naar welke mitigerende maatregelen bedrijven zelf zien voor het oplossen van verwachte arbeidskrapte.

Vergroten arbeidspotentieel

Expliciet onderdeel van het onderzoek was het vergroten van het arbeidspotentieel via een gespecialiseerd voorschakeltraject, waarbij mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt zouden kunnen worden opgeleid voor een baan in de regionale maritieme maakindustrie.

De uitkomsten van de consultatie tonen een vooralsnog gematigd enthousiast beeld rondom het gezamenlijk optuigen van een, op de maritieme maakindustrie gericht, voorschakeltraject.

Gespecialiseerde samenwerkingsinitiatieven

Een deel van de (grotere) bedrijven hebben al initiatieven genomen om te komen tot eigen gespecialiseerde samenwerkingsinitiatieven. Gezien het belang van het huidige en toekomstige arbeidspotentieel staan ze wel open om met de gemeente in gesprek te gaan over de mogelijkheden voor een gezamenlijke aanpak en/of Rotterdamse faciliteit.

Het onderzoek is uitgevoerd door Marstrat partners Michiel Spitzer en Harry Doze.

The three day Finish maritime trade mission to the Netherlands (October 8-10) proved to be successful. The programme showcased the strong potential for collaboration and business opportunities between the Finish and Dutch maritime clusters. The mission was led by the Finish Minister of Economic Affairs (Wille Rydman) and organised by Marstrat under the banner of Business Finland.

During the trade mission the first steps were taken towards intensified bilateral cooperation (on a political level) in sectors such as shipbuilding, emissions-free maritime technology, and Arctic maritime knowledge. In addition the visit proved to be helpful in generating business leads for the attending companies.

Opportunities for bilateral cooperation and lead generation

The three day programme included an insightful seminar during which Kees van der Staaij, Dimitri van Rijn, and Jeroen de Graaf outlined the maritime strategy of the Netherlands. Minister Wille Rydman and other Finnish representatives (Ambassador Ilkka-Pekka Similä, Tuija Karanko, Dick Heidelberg, and Katja Eriksen) highlighted the expertise that the Finish maritime industry has on offer in the area of innovation and sustainability.

Next to this Minister Rydman emphasised his two key objectives:

• Enhancing the competitiveness of the European marine industry: By leveraging each country’s strengths, both Finland and the Netherlands aim to improve the overall competitiveness of the European maritime industry. This would involve optimising supply chains, developing cutting-edge technologies, and ensuring that Europe remains at the forefront of maritime innovation.
• Increasing Supply Chain Independence: Given the global disruptions in supply chains, such collaboration can make European maritime supply chains more resilient, self-reliant, reducing dependency on non-EU suppliers.

To facilitate interactions and generate leads the mission included insightful site visits at Royal IHC, Damen Yachting, Damen Naval, Oceanco and MARIN (Maritime Research Institute Netherlands).

Broader impact

The trade mission underlines the importance of Finland’s and the Netherlands’ commitment to enhancing cooperation in maritime industries. With sustainability, technological innovation, and supply chain resilience being central.

In summary, the mission highlighted the strategic alignment in the areas of maritime technology and sustainability efforts of two leading European maritime nations. Both Finland and the Netherlands stand to benefit from intensified cooperation, sharing expertise to enhance competitiveness in a rapidly evolving global industry.

Marstrat

Marstrat was hired by Business Finland to organise the visit. Marstrat partners Hein Velema and Harry Doze thank Business Finland as well as the Embassy of Finland and all participants for their input and insights.

On April 8th and 9th, Kees van der Staaij, the cabinet envoy of the maritime manufacturing industry, and his team visited the maritime cluster Groningen. During the visit, that was organised by Marstrat Partner Harry Doze, Van der Staaij got an in depth introduction into the innovative power of the Dutch Northern maritime cluster.

After being welcomed by the King’s Commissioner, René Paas, and the deputy economic affairs Henk Emmens, an interesting discussion arose about process improvement within the maritime sector and how it is tackled in Groningen.

Process improvement and innovation

To deepen the discussion even further, visits were made to Conoship International and Eekels Technology where, in close cooperation with MSN, it was indicated how process improvement and innovation contribute to strengthening the (Northern) maritime cluster.

On 9 April, the first step was a visit to Delfzijl, where the cement carrier built at Royal Bodewes in Hoogezand was impressively handed over to its Taiwanese owner.

Financing sustainable innovations

Then, at Royal Wagenborg, it was time to draw attention to the financing problems at shipyards and suppliers, with specific attention to future sustainable innovations, the expected increase in newbuilding’s and geopolitical developments. Also due to the presence of Atradius and NESEC, this substantive discussion could be held with the parties involved.

The afternoon was concluded by a number of shipowners who, together with the KVNR, also further explored the future challenges in the field of ship financing.

At the end of this visit, it was clear that those involved had been able to clarify the challenges facing the maritime cluster and how the North intends to deal with with them and, of course, what role the maritime agenda can play in this.

Harry Doze, partner at Marstrat and initiator of the Groninger Maritime Board, organised this visit in close consultation with those involved.

The beginning of 2024 marked a significant change at Marstrat. The partnership roles of Martin Bloem and Jenny Coenen ended and have been taken over by Michiel Spitzer and Adriaen Winckers. Spitzer is well-known within Marstrat as he has been cooperating with Marstrat since the establishment of the company. Winckers joined Marstrat in 2022 as Associate Partner.

With this change of the guards Marstrat is strengthening its capabilities and expanding the scope of services within the maritime sector. The compatibility of knowledge of the partners is essential for serving clients in the best way possible.

Both new partners have in-depth knowledge of and a solid background in the maritime industry. Winckers is a Naval Architect, with a proven track record of leadership roles in the maritime and offshore contracting industry. Spitzer has an extensive career in maritime marketing, public relations and public affairs. His experience lies both on the public and private sides of the industry.

High quality services

With the two new partners onboard Marstrat is ready to keep delivering high quality services to its clients. According to Harry Doze : “Although we will miss the close cooperation with Jenny and Martin, we take comfort in knowing that we have found perfect replacement in Michiel and Adriaen which allows us to continue helping clients improve their business.”

Bloem and Coenen have been closely involved with building Marstrat alongside the other partners right from the start in 2015. As of January 1st 2024 Martin Bloem joined Damen Shipyards in a fulltime position as Group Director Corporate Affairs. Jenny Coenen was already a fulltime Lector Sustainable Manufacturing at the The Hague University of Applied Sciences.

Leading both of them to step down as Partner with Marstrat. Martin and Jenny proved to be valuable partners that helped to build the Marstrat brand to what it is today. The Marstrat team is thankful for their dedication and devotion and wishes them success in fulfilling their new ambitions.